Kom, roep het van de bergen is het debuut van de Amerikaanse schrijver en intellectueel James Baldwin. Het is een sterk autobiografische roman over een jongen van veertien die opgroeit in Harlem aan het begin van de vorige eeuw. Johnny Grimes is een buitenechtelijk kind (net als James Baldwin zelf overigens) die opgroeit in het gezin van een hardhandige predikant. Deze Gabriel wilde vroeger ook niet deugen tot hij geroepen werd tot het geloof en daar moet nu alles en iedereen voor wijken.

Johnny gaat daar niet in mee. Hij is opstandig en onzeker. Homoseksuele gevoelens die hij heeft, of überhaupt seksuele verlangens zijn taboe en hij zet zich af tegen het geloof van zijn stiefvader. Een stiefvader die, met een slavernijverleden van zijn ouders, de witte mens veracht. Johnny krijgt mee dat hij niet overal mag komen;

Zijn wereld was die van de achterdeur, de onverlichte trap, de keuken en de kelder. Deze wereld was niet voor hem weggelegd. Als hij dat weigerde in te zien en tot het uiterste wilde blijven proberen, dan kon hij wachten tot hij een ons woog; ze zouden hem nooit binnenlaten. Dus John ging anders denken over de mensen en Fifth Avenue, hij werd bang voor hen en wist dat hij op een dag een hekel aan hen kon krijgen als God hem niet op andere ideeën bracht.

Het eerste deel van het boek draait om Johnny maar in het tweede deel verschuift de focus naar zijn tante Florence. Zij durft haar broer Gabriel als één van de weinigen van repliek te dienen en we duiken ook haar verleden in. Zij woonde ooit samen met haar man Frank maar dat liep slecht af. De dialogen die Baldwin voor hen schreef liegen er niet om;

‘De enige verrassing die ik van je wil is dat je je hersens een beetje gaat gebruiken! Dát zou een verrassing zijn! Dacht je dat ik hier de rest van mijn leven wil blijven zitten, bij die vuile zwarten die jij altijd meeneemt naar huis?’
‘Waar zie je ons wonen, lieve schat, als het niet tussen de zwarten is?’…’En wat wou je dat ik deed, Florence? Wou je dat ik wit werd?’

Ook nemen we een kijkje in het verleden van stiefvader Gabriel Grimes. Als jongen, dan nog in het diepe zuiden van de Verenigde Staten, leeft hij er op los tot hij door het geloof wordt geroepen. Hij trouwt met de ooit door witte mannen misbruikte Deborah maar is lang niet altijd even standvastig in zijn geloof; hij verwekt een zoon bij een ander meisje, Esther. Het is geen vrolijk boek, zowel met Esther als de zoon loopt het niet goed af.

Florence was ondertussen al naar New York verhuisd en Gabriel komt er ook wonen met zijn inmiddels nieuwe gezin. Deborah is overleden en hij is nu getrouwd met de zwijgzame Elizabeth, de moeder van Johnny. Hoewel deze zich dus aanvankelijk afzet tegen het geloof werkt de roman toe naar zijn verlossing, die hij vindt in de kerk van zijn gemeenschap;

Toen zag John de Heer – even maar; en even maar was de duisternis gevuld met een licht dat hij niet kon verdragen.

Het is een indrukwekkend boek met een aantal thema’s. De druk van de religie op een gemeenschap is een belangrijk thema, maar door het boek heen loopt ook het thema van racisme. Vader Gabriel die een hekel heeft aan witte mensen, het slavernijverleden dat een grote rol speelt en de vloek die er op het zwarte ras zou liggen al vanaf de zoon van Noach. Dat gaat om Cham, die zijn vader naakt zou hebben gezien net als Johnny zijn stiefvader naakt heeft gezien. Daardoor vervloekte Noach Cham, die wel wordt gezien als de aartsvader van de kleurlingen;

De ironische stem…vroeg John vervolgens smalend of hij geloofde vervloekt te zijn, en herinnerde eraan dat alle zwarten vervloekt waren, alle zwarten waren voortgekomen uit die meest respectloze zoon van Noach.

Johnny is degene die de reis maakt naar zijn verlossing, maar stiefvader Gabriel verpersoonlijkt de begane zondes, het schuldgevoel en het lijden, iets dat hem door zijn zus Florence aan het einde nog eens goed wordt ingepeperd. Een sterke roman en ik heb gelukkig nog wat boeken van james Baldwin liggen.

Lees ook vooral de bespreking van Bettina.

Vertaling; Reintje Ghoos en Jan Pieter van der Sterre ( )

Beautifully written and thought provoking. Baldwin's debut novel earned every award it won. The struggles of the members of a Black Fundamentalist Christian community are highlighted in painful detail. Baldwin seems to be asking his readers to consider how we define sin and holiness, black and white societies, tradition and modernism. Within the realm of oppression and repression, Baldwin's characters have gritty and tragic experiences that shape the way they see their world and define their own freedom.
In the end, I think it's a powerful statement to think that within the violence and oppression John was raised in, that he willingly chooses to remain, even after glimpsing a way out.
What does it mean to choose your own oppression? ( )

This is at least the 2nd, if not the 3rd time I've read this painful book by James Baldwin. His writing and word choice are amazing, and I would have rated it higher if it had been easier to know who was narrating. Most of the major characters were not multi dimensional, as it was necessary for them to constantly display a certain viewpoint. This book is more than 60 years old, and unfortunately, the systemi racism encountered by Blacks is still very much a part of the fabric of the U.S. Even though this is only semi-autobiographical I was very interested to learn how the Grimes (Baldwin) family progressed. This is similar to many books where the characters are constantly aware of their Black skin and the white gaze, although it was not written for a white gaze. ( )

I think one of the reasons I never ended up reading this one earlier despite reading several of Baldwin's other books is how central faith is in this one, given how it's structured around Johnny's religious awakening and how the middle sections touch on the other characters' faith too. And it's something I cannot really relate to. The middle sections are also a lot of about racism and its impact on people who have no choice but to try to survive through it. But I'm glad to have finally read this one too. ( )

In the early twentieth century, Harlem was the place to be for black culture. Many had recently moved northward from the South to try out city life. As much as they wanted to reinvent themselves, past culture, built on the Christian Scriptures, remained ever near. In a small Harlem church, a teenage son came to terms with his identity in a relatively short amount of time. This book starts with the beginning of his epiphany, but soon flashes back through decades of family history and turmoil. In the end, James Baldwin returns us to the opening scene as the protagonist truly comes of age and recognizes who he is.

As the title alludes to, this tale spins around the topic of religion. The central character’s acting father Gabriel grew up in the South, son of a newly freed slave. His sister Florence managed to move to New York City while Gabriel stuck around to care for his mom. He was always a ladies’ man, but soon found spiritual rebirth in Christianity. He decides to become a preacher in his community. He still had to work for sustenance, but he sought to pastor people out of their sins and into faith and fervor.

Like many pastors, he seemed to project his past sins onto his audience at church. And like many pastors, he never really escaped his old life, as much as he wanted to. The truth about ourselves is impossible to escape, and to Baldwin, no amount of religious devotion can change essential human nature. Gabriel’s life story unwinds, and decades later, he finds himself in New York City looking for a new life. He marries a lady and adopts her son, the central character as his son. Yet the past still doesn’t remain the past. It never does.

This decades-old story veers into the domain of classics. Baldwin masters the art of long flashbacks and attends to readers’ curiosity by revealing just enough to keep the story going but not enough to solve the entire lot. This book gets pegged into the genre of African-American fiction. It’s that, for sure, but the story defies any one category. Yes, conveying necessary historical information, it peers into African-American life in the century after Emancipation but before the 1960s Civil Rights movement. Yet it also provides a deep religious understanding of how many Americans – and American pastors – operate, of any skin color. While skeptical of religious leadership and authority, Baldwin is not that hostile towards a human leaning into God. I’m glad to have seen Baldwin’s truth in this timeless tale. ( )