Patrick Savalle

Crowds hebben enorme innovatiekracht, creativiteit en productiviteit. Enterprise 2.0 wordt dan genoemd, maar wat is dat? In een tweeluik Van Crowd naar Community - een inspiratie en Teampark, de methode, geven Sogeti consultants Patrick Savalle, Wim Hofland en Arnd Brugman hun visie, praktische inzichten en handreikingen voor implementatie. In het eerste deel staat de visie centraal. Wat de auteurs betreft een logische ontwikkeling, na de sociale revolutie in onze privésfeer, de sociale revolutie in de organisatie. Niet alleen omdat het bedrijven verder helpt bij het optimaliseren van hun processen op een manier die met traditionele middelen niet mogelijk is. Er zijn ook nog eens technologische en maatschappelijke trends die richting geven aan de evolutie en invoering van het nieuwe samenwerken. Bang gemaakt de boot te zullen missen, voornamelijk nog om die reden, zijn veel bedrijven bezig de externe crowd voor zich te winnen. Hun klanten, hun toeleveranciers, mensen van buiten het bedrijf. Door middel van communities en crowdsourcing hopen ze op extra klantenbinding, bruikbare innovatie en alles wat ‘2.0’ ze aanvankelijk beloofde. Iedereen wil nu zijn eigen community. Hoe dat dan uiteindelijk gaat werken is onduidelijk. Het Nieuwe Werken, werken op afstand, is onmogelijk zonder het nieuwe samenwerken. Tenslotte is er gewoon de (technologische) globalisering.

Crowds (groepen mensen met een gezamenlijke bezigheid en/of gezamenlijk doel), hebben geen directe aansturing. Crowds gedragen zich geheel anders dan hiërarchieën. Dus is er ook een nieuwe besturing nodig. Wat nodig is, is een soort kadering die de bewegingsrichting van de crowd stuurt. Kernwaarden zijn hierbij faciliterend, organisch en decentraal. Op dit moment wordt de ruggengraat van uw organisatie gevormd door een sociale structuur die u waarschijnlijk nog nooit heeft uitgetekend of geanalyseerd. Laat staan dat u deze zelf heeft ontworpen of bedacht. Het is een organische structuur die uit zichzelf is gegroeid en zichzelf doorlopend ververst en optimaliseert. Hoe social kan het zijn? De auteurs gebruiken weliswaar open social voorbeelden ter illustratie, maar uiteindelijk is corporate social een heel ander beestje dan open social. Wat we nodig hebben, en wat het ook daadwerkelijk is, is voornamelijk een manier om de beperkingen van de huidige organisatie op te heffen, een manier om de voordelen van zelforganiserende samenwerking te combineren met bestaande manieren van samenwerken.

De auteurs wijden veel pagina's uit over de diverse uitingen van web 2.0, ons kuddegedrag, waarbij de metafoor van de mieren om te komen tot invulling van het begrip stigmergisch gebruikt wordt. Een aantal jaren geleden werd dat swarm intelligence genoemd. Gecombineerd met emergentie wordt de sociale en culturele component van samenwerking uitgewerkt. De schrijvers verbazen zich over de mogelijkheid van een collectief bewustzijn en sluiten zich aan bij James Surowiecki's The Wisdom of Crowds: Why the Many Are Smarter Than the Few and How Collective Wisdom Shapes Business, Economies, Societies and Nations en het idee van Group-Think. Hoewel het gedrag van de crowd zelf misschien niet direct te controleren is, kunnen dat mechanisme en het ecosysteem wél worden gecontroleerd en kan zodoende toch sturing worden gegeven aan de bewegingsrichting van een crowd.

Voor hen die gewend zijn te opereren in een hiërarchische, topdown bestuurde omgeving met controleerbare communicatie en centrale coördinatie is het heel erg wennen aan zelfsturende crowds en communities. In ieder geval is het een zichzelf vormend en evoluerend geheel van waarden en normen dat niet per se parallel hoeft te lopen met de bestaande bedrijfsethiek, Een crowd reageert over het algemeen heel erg slecht op dwang. Anoniem, niet in persoon aanwezig, van achter een internetverbinding zijn veel mensen ineens heel dapper.

Virale communicatie is een volgend onderwerp in het boekje. Belangrijk daarbij 1. de community heeft je altijd door 2. de community zal je ter verantwoording roepen 3. de community vertrouwt alleen zichzelf 4. you can not beat them, you must join them! Dit leidt er toe dat er uiteindelijk maar één altijd veilige 'web 2.0 proof strategie' is: moreel en maatschappelijk integer blijven.

En opnieuw "Ga tot de mier" , hoewel de schrijvers qua filosofie niet putten uit de joods/christelijke traditie, maar zogen aan Moeder Natuur. Stigmergie wordt verder uitgewerkt, waarna de auteurs stilstaan bij de verschillen tussen broadcast (1:n) en directe (1:1) communicatie, synchrone en asynchrone communicatie, zelfschalend, anoniem en leiderloos actief zijn. Van minder naar meer social kan er onderscheid worden gemaakt tussen (1) social networking, (2) communities en (3) crowds. Conclusie: 2.0 is een nieuw paradigma voor communicatie en collaboratie. Het '2.0' ofwel 'social' deel van uw organisatie is dus stigmergisch, faciliterend, decentraal/bottom-up en organisch. '1.0' en '2.0' sluiten elkaar in een organisatie beslist niet uit, in tegendeel, ze zijn synergetisch, wederzijds versterkend. Voorbij de conclusies staan de auteurs nog stil bij organisatiestructuren.

Het boekje mag van mij compacter. Verder staan er onnodige taalfouten in. Een scherpe redactie op bijvoorbeeld 'uit de lucht komen vallen' van termen als TeamPark of stigmergisch zou de leesbaarheid ten goede komen.… (más)

In deel 2 van het boekje Van Crowd naar Community presenteren Sogeti consultants Patrick Savalle, Wim Hofland en Arnd Brugman de methode TeamPark . TeamPark is ontwikkeld als de methode om te komen tot... en Teampark als de social software oplossing zelf. Om erin te komen, moet je wel het 2.0 jargon onder de knie hebben. Sogeti voegt er neologismen als "stigmergische omgeving" en "heterarchie" aan toe. Stigmergie is gebaseerd op het markeren van de omgeving zodat anderen, toevallige passanten, weten wat hun opdracht is of rekening kunnen houden met voorgaande acties. Of gewoon instinctief reageren. Stigmergie is opportunisme ten top, waarvan akte. En de heterarchie is de organisatie met twee gezichten. TeamPark beoogt het traject te beschrijven om een organisatie te voorzien van een levende, sociale kant. De gehanteerde argumentatie is wel erg kort door de bocht: "Normaal gesproken is kennis grotendeels georganiseerd volgens de lijnen van de organogram. In een community gaat dat belemmerend werken, daar moet dat via de social graph. Als we het de crowd en communities willen toestaan zich op organische weg te organiseren, mogen ze daarbij niet in de weg worden gestaan door voorgedefinieerde patronen in informatie en kennis. Veel kennis wordt echter al snel ruis. Er moet dan ook een mechanisme zijn om relevante kennis te kunnen onderscheiden van die ruis. Daarvoor kan weer gebruik worden gemaakt van the wisdom of the crowds en 2.0 middelen." En wat dacht je van: "Het zelforganiserende en zelfsturende vermogen zou zeker anno 2009, in tijden van economische recessie veel organisaties goed van pas komen. Overal is nu de inertheid van grote organisaties zichtbaar. En dat is paradoxaal want juist in grote bedrijven, met een grote crowd en uitgebreide social networks, is social heel voorspelbaar en betrouwbaar." En: "Afhankelijk van het soort bedrijf, de grootte van de social needs, zal het bedrijf een significante transformatie moeten ondergaan en die moet natuurlijk zo gebeuren dat de continuïteit gewaarborgd blijft en met de keuken open."

De auteurs belichten eerst de voordelen van de Intelligente Organisatie, vervolgens kenmerken van het 'social' zijn van een 'social software platform'. Om de organisatie van een levende sociale kant te voorzien kent TeamPark vier fases. In de eerste 'Bewustzijn' gaat het om social awareness creëren, inspireren, voorlichten, uitdragen en demonstreren. De tweede fase, Strategie draait om het bepalen, plannen, inschatten en bedenken van een social strategy. Dit kan evolutionair of via intelligent design worden vormgegeven. Als derde fase volgt een haast klassieke Implementatie van een sosciaal software platform. Belangrijk is de vierde fase: het tot leven wekken van het de sociale kant. Het gaat dan om voordoen, begeleiden, modereren, motiveren, kaderen en meten. De auteurs geven veel voorbeelden, zowel van het publieke web, de eigen organisatie en gezaghebbende auteurs elders. Als kapstok voor de eigen dienstverlening op dit vlak, beschrijving van de 'trending topics' rond enterprise 2.0 en social software en visie voor de komende jaren, is TeamPark inspirerend.… (más)