Dirk Draulans

Ik pikte dit boek op omdat het over mijn geboortedorp Kieldrecht ging. Meer dan 500 bladzijden over de natuurpracht in dat afgelegen oord in het noorden van het Waasland. Wat moest ik me daar bij voorstellen? Zelf ben ik nooit in vervoering geraakt door de vlakke polders, de saaie dijken met hun eindeloze populieren en de in het rond gestrooide boerderijen. Blijkt nu dat een tiental jaren geleden in en rond Kieldrecht verschillende natuurgebieden ingericht zijn ter compensatie van de uitbreiding van de Antwerpse haven op de Linkerschelde-oever.
Want dat is het eerste fascinerende aan dit boek: het inzicht dat het biedt in de relatieve nieuwe tak van “natuurontwikkeling”, in dit het geval het afgraven van de poldergrond tot het niveau van een drassige bodem, waardoor een combinatie van kreken en weilanden ontstaat. Het gaat hier om bio-engineering in de ware zin van het woord en dat is nog altijd bijzonder omstreden: onder wetenschappers is er behoorlijk wat discussie over de keuze van de technieken, onder natuurbeschermers over het kunstmatige karakter van de ingrepen, onder landbouwers over het verdwijnen van vruchtbare grond en boerderijen voor volgens hen twijfelachtige natuur, en onder industriëlen over de beperkingen die de natuurgebieden met zich meebrengen voor de verdere havenuitbreiding.
Draulans maakt er geen geheim van dat voor hem de ingrepen gerechtvaardigd zijn én een enorm succes. Hij illustreert dat door een gedetailleerd verslag in dagboekvorm te geven van de waarnemingen die hij kan doen vanuit zijn woning, een vroeger boerderijtje palend aan één van de nieuwe natuurgebieden in Kieldrecht: het is een opeenvolging van tientallen vogelsoorten die in grote (vooral de ganzen) en kleine getale in de “Putten” (want zo heetten de gebieden) voorbij trekken of verblijven.
Daarmee is mijn ornithologische kennis weer helemaal bijgespijkerd. En dat was nodig, want ik ben toch wel geschrokken van hoe bewegelijk die natuur wel is, hoe vlug ze zich aanpast aan veranderende omstandigheden: bosvogels weten zich om te scholen tot leven in weidegebied, schuchtere diertjes leren veel dichter bij de menselijke bewoning te leven, enz. Het maakte me nogmaals duidelijk hoeveel valse ingeprente ideeën we met ons meedragen als het om natuur gaat: die van de onveranderlijke harmonie bijvoorbeeld, of die van het perfecte evenwicht!
Mijn enthousiasme is dus behoorlijk groot over dit boek en ik kan het iedereen van harte aanbevelen. Toch zijn er kritische bemerkingen te maken: 1. er zit veel herhaling in (onvermijdelijk in de dagboekvorm), het mocht wat mij betreft een heel stuk korter; 2. Draulans had al een reputatie als alfamannetje en ook in dit boek laat hij niet na om onnozele wijsheden te verkopen over de vrouwtjes en de liefde; 3. het moeilijkst had ik het met zijn uitvallen tegen milieuminister Schauvlieghe: je mag gerust geen hoge pet op hebben van haar capaciteiten (daar zijn zelfs heel wat redelijke argumenten voor), maar wat Draulans over haar schrijft is ronduit denigrerend en op het randje van het wansmakelijke.
En tenslotte zijn de uithalen van Draulans tegen zijn Knack-collega Chris De Stoop op zijn minst opmerkelijk te noemen; in zijn boek “Dit is mijn hof” haalde De Stoop (die ook in de streek woont) fel uit tegen de natuurbeschermers die hun ziel verkocht zouden hebben aan de havenbonzen en in ruil landbouwers van hun grond hebben gejaagd om er nieuwe natuurgebieden (zoals De Putten) te kunnen inrichten. Wellicht was De Stoops boek de aanleiding voor Draulans om dit weerwoord te schrijven, en tegengas te geven. Bijzonder interessant op zich, want het raakt de kern van het conflict tussen landbouw en natuur, maar de manier waarop Draulans zijn collega tackelt grenst aan karaktermoord… (más)

Natuurdagboek uit een conflictlandschap Al enkele jaren woont Dirk Draulans in de Scheldepolders, vlak bij het immer uitdijende havengebied. Daar ziet hij elk seizoen hoe mens en natuur elkaar helpen of voor de voeten lopen. In zijn natuurdagboek In de Putten volgt hij een jaar lang zijn omgeving. Het is het relaas van een leven in een conflictzone, waar mensen wonen en werken met vaak onverzoenbare belangen. Dirk Draulans neemt het standpunt in van de natuurminnaar die meent dat niet alleen kwetsbare mensen, maar ook kwetsbare dieren aandacht verdienen. Nauwkeurig beschrijft hij wat er elk seizoen in de natuur gebeurt en hoe het gebied verandert. 'Er is geen ongerepte natuur meer in ons land', schrijft Dirk Draulans. 'Er is alleen nog natuur die gedoogd wordt, of die gemaakt wordt op plaatsen waar ze zo min mogelijk in de weg ligt.' In de Putten is een boek waarin onze dubbelzinnige houding tegenover de natuur haarscherp wordt ontleed. Het is een wonderlijke ontdekkingstocht vol prachtige weidevogels, menselijke overmoed en nostalgie naar een voorbije wereld die nog helemaal anders was, maar daarom niet noodzakelijk beter. (bron Bolcom)… (más)

De knappe pen van Draulans brengt inzicht en verheldering in het systeem van een land leegzuigende dictators en handelaars, rebellen'legertjes' en hun inruilbare krijgsheren, de steeds domein verliezende dorpelingen. Aandacht ook voor hoe oerwoud, olifanten, apen en ander gedierte klappen krijgen of zich kunnen herstellen ondanks of dankzij de oorlog. Het Westen en Amerika houdt strategisch mee de touwtjes in handen, en het is niet het belang van het Afrikaanse volk dat hier domineert, eerder een schaamteloos in stand houden en ondersteunen van diegenen die op dat moment het land leiden met het oog op zoveel mogelijk voordeel voor de beschaafde wereld. Interessante inkijkjes ook over hoe belgische politici en journalisten soms kind aan huis waren in de kringen van de macht in Afrika, over hoe krijgsheren en hun entourage opereren vanuit het perspectief van hun westerse/Brusselse opvoeding.… (más)