TUM MESNEVI TEK CILTTE TOPLANDI [Aciklamali Tam Metin]MESNEVI''NIN ANLAMIMevlana''nin bu eserinin adina Divan siirinde bir nazim bicimi olan mesnevinin adi verilmistir. Mesnevi Arap, Fars ve Divan edebiyatinda kendi aralarinda kafiyeli beyitlerden olusan aruzun kisa kaliplari ile yazilan, uzun ask hikayelerini ve destanimsi konulari islemeye musait olan bir nazim bicimidir. Mevlana eserini mesnevi nazim bicimi ile yazmis ve eserinde de bu adi vermistir. "Mesnevi" kelimesinin Arapcadaki manasi "ikiser ikiser" demektir. Edebiyatta; her beyti kendi arasinda kafiyeli ve beyit sayisinin siniri olmadigi icin uzun eserlerin yaziminda tercih edilen, hikayelerin sosyal hayatla ilgili konularin, dini tasavvufi temalarin, felsefi dusuncelerin, destan ve kissalarin islenebildigi bu ture ''mesnevi'' adi verilir. Mesnevi uzun yazilarin yazilmasina elverisli olan ve divan siirinde en uzun nazim bicimidir. Dibace: mesnevinin onsozudur. Manzum veya mensur olabilir. Mesnevi''nin ana konusu ise Tevhid''dir: Yani Allah''in birligi ve butunlugu, Munacaat ise: Allah''a yalvaris, Naat, peygambere ovgu gibi bolumler bulunur.MEVLANA''NIN MESNEVI''SIMevlana 6. ciltten olusan ve "Birlik Dukkani" olarak tanimladigi bu eserini eserine Mesnevi adini vermistir. VI. cildin ikinci beytinde Husameddin Celebi''ye ithafen "Husaminame" olarak zikredilse de, hemen bir sonraki beyitte "Mesnevi"nin son cildi..." ibaresinde de belirtildigi gibi eserin ismine mesnevi denmistir. Mevlana, Mesnevi''sinin I. cildinin henuz basinda "Bu kitap Mesnevi kitabidir..." diyerek eserinin ismini teyit etmektedir.Mesnevi''de Hint, Iran, Yunan, Roma mitolojisi; erenlerin kissalari, asik masallari, halk hikayeleri, hatta ta Kellie ve Dimne''den gelme hikayeler, barindiran bir eserdir. Mesnevi 25.632 beyitten olusan buyuk bir eserdir. Mevlana bu eserinde adeta "Kur''an-i Kerim''i hikayeler; kissalar ve deyimler araciligiyla anlatmistir."6 Ciltten olusan Mesnevi''deki hikayelerin biri anlatilirken digerine gecilmektedir. Bir hikaye baska bir hikayeyi baslatmakta bu ibretlik hikayeler yoluyla mesajlarini iletmektedir. Mevlanâ, tasavvufi fikir ve dusuncelerini, bu sekilde birbirine eklenmis hikayeler hâlinde anlatmistir.Mesnevi siir seklinde yazilmis olmasina ragmen Mevlana, bir siir kitabi yazmaya gayret etmemis, eserinde kaliplara, kafiyelere veya siirsellige ozen gostermemistir. Mesnevi''yi siir soylemek amaciyla telif etmeyen Mevlana siir yazmaya calismamis, siir sanatini dusuncelerini anlatmak icin bir alet, bir arac olarak dusunmustur. Hatta Mevlana siiri kucumserken "Mananin siire sigamayacagini, harfin layikiyla manaya suret olamayacagini" belirtir. Siiri manayi tasvir eden suret olarak gormus... "Mesnevimiz Kur''an gibidir; bazisina dogru yolu gosterir, bazisini da sapikliga goturur. Benim siirim siir degildir, iklimdir. Benim mizahlarim mizah degildir, talimdir" diyerek Mesnevisini de bu anlayis ile yazmistir.MESNEVI''NIN YAZILMA SEKLIMevlana bu buyuk eseri dostlarinin istekleri sonucu yazdirmaya baslamistir. Sems ve Selahaddin-i Zerkub''un ardindan halife sectigi Husameddin Celebi''nin israrlari ile yazilmaya baslanmistir. Mevlana Mesnevi''yi soylemeye, Husameddin Celebi de yazmaya baslayarak Mesnevi olusmustur. Bunun uzerine Mevlana, sariginin icinden bir cuz cikartip, Celebi Husameddin''in eline verdi. Bunda Mesnevi''nin basinda bulunan ILK ON SEKIZ BEYIT yazilidir. Bu 18 beyit, Mesnevi''nin adeta ozeti gibidir. Mesnevinin yazimi bu sekilde baslamis, sabah-aksam, sema-sohbet, otururken-ayakta demeden soylenmis ve Husameddin Celebi tarafindan yazilmistir. Her cilt tamamlandiktan sonra Husameddin Celebi, yuksek sesle Mevlana''ya okumus, beyitleri birlikte gozden gecirerek duzeltmislerdir. Mevlana bu eserin yazilmasinda fedakarca hizmet eden sadik dostunu; her cildinin on sozunde samimiyetle ovmustur. Hatta altinci cildin basinda eserine Husaminame adini verdigini soyler. Boylece 1259-1268 tarihleri arasinda tam 9 yil araliksiz yazılan Mesnevi alti ciltlik dev bir eser olur.