Henry Reed Stiles (1832–1909)

Bundling; its origin, progress, and decline in America.
Henry Reed Stiles

BUNDLING. "A man and a woman lying on the same bed with their
clothes on; an expedient practiced in America on a scarcity of
beds, where, on such occasions, husbands and parents frequently
permitted travellers to _bundle_ with their wives and
daughters."--_Grose, Dictionary of the Vulgar Tongue_.

BUNDLE, _v.i._ "To sleep on the same bed without undressing;
applied to the custom of a man and woman, especially lovers, thus
sleeping."--_Webster, 1864_.

Bunding dus, en uit de twee bovenstaande definities blijkt dat er twee vormen zijn. De eerste waarbij mensen, zonder verdere bijbedoelingen, een bed delen, de tweede waarbij datzelfde gebeurt maar dan door geliefden. Het boek, geschreven in 1871, houdt zich voornamelijk bezig met deze tweede, amoureuze variant.

Samengevat komt het hier op neer: bundling was een gewoonte, waarschijnlijk meegenomen door migranten uit de Britse eilanden en Nederland, die in Amerika vooral werd beoefend in de armere Puriteinse gemeenschappen. Als verklaring voert de schrijver het gebrek aan verwarming aan, de lange afstanden tussen de verschillende dorpen, die de beau in kwestie vaak te voet moest afleggen, zodat een nachtje blijven logeren voor de hand lag en het feit dat de zeden van deze gemeenschappen zo strict waren dat elke vorm van flirten en hofmakerij bij daglicht was uitgesloten. Dit laatste klinkt mij wat paradoxaal in de oren, maar goed.

Of bundling tot meer illegitieme kinderen leidde, is onduidelijk. Volgens sommige bronnen wel, volgens andere niet. De auteur lijkt te neigen naar de tweede opvatting. De gewoonte was onschuldig en geboren uit noodzaak, en bovendien kent de sofa waarop het stadsvolk zijn romances beleeft ook zijn gevaren.

In het geval dat er toch een zwangerschap volgde, resulteerde dat onvermijdelijk in een huwelijk. In een aantal plaatsen moest het koppel dat had gebundled maar zich niet aan de definitie had gehouden, eerst een publieke schuldbekentenis afleggen, ofwel ten gehore van heel de kerk, ofwel alleen voor de ouderlingen.

Tegen het einde van de achttiende eeuw is bundling in Amerika een zachte dood gestorven. Dit zou zowel te maken hebben met de verbeterde levensomstandigheden (betere kachels etcetera) als ook met een ernstige verloedering van de zeden ten gevolge van de oorlogen tegen de Fransen in Quebecq (het precieze verband blijft onuitgesproken, maar we vermoeden een sneer naar onze Gallische buren). Verloederde zeden en bundling staan op gespannen voet en kunnen al te gemakkelijk leiden tot een meer ongecensureerde vorm van samenzijn. Daarom keerden de kerk en de burgelijke autoriteiten zich tegen dit eeuwenoude gebruik en na 1800 is de gouden tijd voorbij. Hoewel de schrijver tussen de regels laat doorschijnen dat er in bepaalde afgelegen dorpen in Pennsylvania en op de hooglanden van Schotland waarschijnlijk nog flink doorgebundled wordt.

Het boek besluit met een aantal amusante gedichten, geschreven in de tweede helft van de achttiende eeuw, voor en tegen bundling. We citeren:

Voor:
‘Go on young men and bundle then
But keep your bodies pure.’

Tegen:
‘But bundler’s clothes are no defence,
Unruly horses push the fence. ‘

Verder heb ik uit het boek geleerd dat ook het Nederlands een woord kent voor bundling, namelijk ‘kweesten’. De Van Dale geeft ‘nachtvrijen’ als synoniem. Kennelijk vooral beoefend in de kop van Noord-Holland en de Waddeneilanden en, als we het woordenboek mogen geloven, met de locale variatie dat bij het kweesten de ramen open blijven en de man boven (en niet onder) de dekens ligt.

Laat ik me tenslotte aansluiten bij de woorden waarmee de schrijver zijn inleiding beëindigt.
Bundling: honi soit qui mal y pense.… (más)