Erik Somers

Het boek is ingedeeld in thema’s.
Het maken en afdrukken van foto’s was een riskante activiteit.
De foto’s geven details. Veel personen worden met naam vermeld, inclusief datum van oppakken, transport naar Westerbork, transport naar een kamp in Duitsland/Polen/elders en datum overlijden. Bij vele foto’s komt bijna iedereen om. Foto na foto. Wat ook opvalt is de systematsche vernedering en daardoor afzondering van de Joden in de loop van de tijd. Ze waren ook een afschrikwekkend voorbeeld en daardoor een wapen van de Duitsers in de disciplinering van de Nederlandse bevolking. Van de 140.000 Nederlandse joden worden er 107.000 gedeporteerd, 5.000 overleven het. Van de resterende 33.000 duikt een groot deel onder. Dit alles in ruim 1,5 jaar. Er moeten vele duizenden mensen actief bij betrokken geweest zijn, veel meer moeten de razzia’s gezien hebben, etc.
Niets wat ik kan zeggen is nieuw of kan een nieuw licht werpen op wat er gebeurd is. Belangrijker is wat dit boek meegeeft aan de lezer. Dat deze operatie gewoon mensenwerk was. Vandaag kan zoiets weer gebeuren, alhoewel dat misschien onvoorstelbaar is. Omdat mensen als wezens nu niet anders zijn dan toen.… (más)