The author of this small book, Onno Blom was a close friend of the author Jan Wolkers (1925 - 2007). Zo is het genoeg. Het laatste jaar van Jan Wolkers describes the last year and death of Wolkers. It was published in 2008. In the years before that, several volumes of Wolkers's diaries had been published, in apparently random, haphazard order. Zo is het genoeg appears a nice companion volume to that series.

In 2017, Onno Blom published Het litteken van de dood. De biografie van Jan Wolkers, to date the standard biography of Jan Wolkers. ( )

Beschrijving van het laatste levensjaar van de Nederlandse schrijver Jan Wolkers (1925-2007) ( )

Indringend portret van Wolkers in het laatste jaar van zijn leven, geschreven door zijn biograaf Onno Blom. Je kunt het in een uur of 1-2 uitlezen, maar de 'zwaarte' van het onderwerp maakt dat je regelmatig het boek even terzijde moet leggen om een en ander op je in te laten werken.
Het boekje is mooi uitgegeven en bevat tientallen kleurenfoto's die het verhaal fraai ondersteunen. Onmisbaar voor Wolker-fans. ( )

Het laatste levensjaar van Jan Wolkers wordt beschreven, met uiteraard ook flitsen naar zijn carriere als schrijver, schilder, beeldhouwer. Ontroerend om te lezen hoe hij tot het laatst helder van geest is, terwijl zijn lichaam het begeeft. Het blijft een bijzondere man, die Wolkers.
Door dit boek besef ik pas goed hoeveel hij van zijn eigen leven in zijn boeken heeft gestopt. Nu maar snel naar de expositie in Leiden! ( )

Een gevoelige beschrijving van het laatste jaar van een bijzonder mens

Op Wolkers' uitvaart leek Onno Blom me al door de manier waarop hij over Jan sprak een geschikt persoon om een biografie over he te schrijven. De persoon die Wolkers was, komt op iedere pagina tot leven. Door het vertellen van anekdotes en citaten van Jan, dikwijls quotes van literaire grootheden, komt een mooi en poetisch beeld naar voren.

Ik heb moeten lachen, maar ook met de tranen in mijn ogen gezeten. Wat een mens en wat zal ik nog vaak aan hem denken. Af en toe lees ik op internet nog wel een oude interviews van Jan terug en dat stemt soms deemoedig. Ook dit boek van Blom, waarin Jan's laatste jaar eerlijk staat opgetekend, zal ik zeker herlezen. Behalve een met gevoelige penseelstreken geschilderd portret van een mens en kunstenaar, is 'Zo is het genoeg' ook een bespiegeling op het leven en sterven zelf. Jan kon daar mooie dingen over zeggen. Naar wat ik begrepen heb, heeft de auteur jan niet zo heel lang gekend en daarom is het des te bewonderenswaardiger hoe goed hij hem heeft weten te treffen.

Aan het woord komen onder anderen diegenen die hem al langer kenden, zoals Dick Matena, Monique van de Ven en natuurlijk Karina, Bob en Tom. Behalve het laatste jaar wordt ook teruggeblikt naar het verleden en daarmee is 'zo is het genoeg' een hele mooie aanzet voor een uitgebreidere biografie, waartoe ik Blom meer dan goed in staat acht. Ik kijk er reikhalzend naar uit.

Uitgeverij de Bezige Bij hoopt de biografie in 2012 uit te kunnen geven. (bron: literatuurplein) ( )