Het eerste deel van De Bijbel voor Ongelovigen vertelt het verhaal van Het Begin, Genesis, best wel een bekend verhaal wat mij betreft. Dit tweede deel vertelt over de uittocht onder leiding van Mozes en de intocht. Exodus, Jozua en Rechters, voor mij duidelijk veel onbekendere verhalen, al zijn er wel heel wat elementen die ik herkende.

Guus Kuijer vertelt deze Bijbelse verhalen via de observaties en ervaringen van zijfiguren. Zo lees je het verhaal van Mozes via de ogen van de Egyptische prinses die Mozes uit de Nijl redt en hem samen met zijn Hebreeuwse moeder groot brengt. Wat dat verhaal betreft was ik vooral onder de indruk van de plagen die de God van Mozes over Egypte jaagt om de farao te bewegen om zijn belofte in te lossen zodat Mozes met zijn volk Egypte kan verlaten. Het gaat duidelijk om de Oudtestamentische God met zijn wreedheid en het voor mij onuitstaanbare voortrekken van een volk.
In andere vertellingen haakte ik nog wel eens om deze reden af, ik werd daar te boos van. Door de manier waarop Guus Kuijer het verwoordt, is het voor mij veel beter te doen omdat er tussen de regels door vragen worden gesteld over de motieven van deze God en de mensen die hem volgen.

Ik heb wel vaker van Rechters gehoord maar heb nooit geweten waar dit nu naar verwees. Met dit boek heb ik daar nu antwoord op. Interessant dat nadat de Hebreeën Kanaän hebben veroverd toch telkens weer terugvielen in het vereren van andere goden dan de God die hen daar gebracht had. En dat er telkens weer iemand kwam om hen terug te leiden naar het voor dit verhaal juiste geloof.
Als overtuigd atheïst peins ik vaak over waarom mensen toch die goden of God nodig hebben. Rechters geeft voor mij wel een duidelijk beeld van dat het zoveel meer gaat om de gemeenschap waarin mensen leven dan daadwerkelijk in dat ene verhaal geloven.

Er zijn nog vier delen in de reeks De Bijbel voor Ongelovigen. Het zou mij niet verbazen als ik daar nog wel eens meer van ga lezen. ( )

Bijbelverhalen. Op een of andere manier blijven die vragen om gelezen en verteld te worden.

Mijn eerste bewuste kennismaking met deze verhalen was bij de EO-televisie waarbij een verteller zijn verhaal werd begeleid door aquarelachtige tekeningen. Het was net te muf voor de flitsende televisie. Vervolgens ging ik zelf in het Oude Testament lezen maar kwam daar niet echt doorheen. Veel later kocht ik een Prisma Pocket waarin de bekendste verhalen werden naverteld. Daar werd ik toch wel zo boos van omdat het in mijn ogen racisme op grote schaal in de hand werkt en bol staat van onrechtvaardigheden. Ik besloot er nooit meer iets van te willen lezen.

En toen was daar opeens de bijbel voor ongelovigen door Guus Kuijer. Guus Kuijer zal de eerste schrijver zijn die ik als kind bewust heb gezien bij een signeersessie en bij wie ik voor geen goud mijn exemplaar van Grote mensen daar kun je beter soep van koken durfde te laten signeren. Een boek dat lang een van mijn lievelingsboeken is geweest.
Juist deze schrijver heeft zich aan de Bijbelverhalen gewaagd. En ja, daar kon ik geen weerstand tegen bieden.

Omdat dit verhalen zijn die zeer geschikt zijn om met elkaar te delen was het idee al snel geboren om het aan elkaar voor te lezen, meestal gelijk na het eten nog zittend aan tafel zoals ook de Bijbel vroeger bij velen met de paplepel is ingegoten. En ja, het is een pareltje.

Precies daar waar ik zo boos van word bij de officiële geschriften en bij bepaalde navertellingen, is het deze bijbel die al dat voortrekken door God of onredelijkheden van God niet zo maar voor lief neemt. En ook de personages zoals Adam, Noah en Jakob worden niet zonder enige reflectie gepresenteerd. De avonturen van de hoofdrolspelers zijn zoals we die kennen, daar is niets aan veranderd. Maar wel is daar die andere bril waarmee naar de gebeurtenissen gekeken wordt en daarmee ook belicht. Voor mij zeker een verfrissende blik en zoveel meer te pruimen dan vele andere versies. Wat dat betreft is het ook wel een bijbel met precies de tijdsgeest van het heden. ( )

De vooral als kinderboekenschrijver bekende auteur heeft de grotere verhalen uit het bijbelboek Genesis geclusterd tot een zestal verhalen voor volwassenen. De verhalen zijn gegroepeerd rond een bepaalde hoofdpersoon, zoals Adam, Sara, Benjamin en anderen die ieder als ik-figuur het verhaal vertellen.
Het is een goede denkoefening om bij de originele verhaallijn van de Bijbel, die weinig uitdieping kent, nu wel te doen aan karakter- en achtergrond uitdieping. Het verhaal krijgt hierdoor een nogal cynische kijk op het oorspronkelijke verhaal en de auteur plaatst menig vraagteken bij de originele tekst. Zo verliest Adam zijn wereldbeeld als uiteindelijk Kaïn terugkeert met een heleboel andere mensen, Adam dacht immers alleen te zijn op de wereld. De auteur schrijft sommige Goddelijke interventies ook toe aan mensen en laat de mens God's woord gebruiken als excuus voor het eigen handelen. Hij legt grote nadruk op het eigen denken en het steeds in vraag stellen van wat God zegt. Het in twijfel trekken van de godsspraak en het ertegenin gaan als bewijs van menselijke superioriteit ten overstaan van de Goden.
Het is de visie van een ongelovige die de Bijbel goed kent. Het is goed en vlot geschreven en leuk om lezen. Ik denk wel dat het nog leuker is voor mensen die de Bijbel goed kennen en de levendige fantasie dus beter kunnen plaatsen bij het originele verhaal. ( )