Samenvatting

Paulus wordt beschouwd als de grondlegger van het christendom. Hij heeft de boodschap van Jezus omgevormd tot een nieuwe godsdienst. Heilig overtuigd van zijn gelijk en met gevaar voor eigen leven predikte hij het geloof. Zonder hem zou de westerse wereld er anders hebben uitgezien.
Wie was deze controversiële man, die meer dan vijfentwintig jaar door de mediterrane wereld reisde? Wie was deze man, die wist dat zijn boodschap op verzet zou stuiten, maar dat juist als een stimulans beschouwde om zijn geloof, dat in Israël was ontstaan, te verkondigen tot in het hart van het Romeinse rijk?
Fik Meijer volgt Paulus op zijn reizen van Jeruzalem tot in Rome, waar het Nieuwe Testament abrupt over zijn lot zwijgt. Door de informatie uit Paulus brieven en de Handelingen van de apostelen te combineren met zijn kennis van de oudheid is Meijer in staat leven en werk van Paulus in de context van de Grieks-Romeinse wereld te presenteren.
Fik Meijer (1942) is de veelgelezen en veelgeprezen auteur van talloze boeken en artikelen over de oudheid. Hij was van 1992 tot 2007 hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam. Zijn boeken zijn vertaald in het Duits, Engels, Italiaans, Zweeds, Tsjechisch, Kroatisch, Turks, Arabisch, Fins, Hongaars en Chinees.
Recensie(s)
Fik Meijer is emeritus hoogleraar Zeegeschiedenis van de Klassieke Oudheid (UvA). In dit boek volgt hij de apostel Paulus op zijn drie zendingsreizen en zijn zeereis naar Rome, een reis die hij in een eerder boek al reconstrueerde. Hij geeft een korte inleiding op het Oude en Nieuwe Testament en gaat in op de bronnen over Paulus' leven: het boek Handelingen, de brieven en enkele apocriefe bronnen. Dan volgt een biografie van Paulus, die zich bekeerde van vrome jood tot apostel van het christendom. Het grootste deel van het boek wordt ingenomen door een nauwgezette beschrijving van Paulus' reizen. Meijer is niet alleen goed thuis in de klassieke wereld en de Bijbel, maar bezocht zelf ook de plaatsen die hij beschrijft. Het vlot leesbare en buitengewoon informatieve boek laat zich hierdoor lezen als een spannend reisverslag. Het zal mensen aanspreken die al goed ingevoerd zijn in het onderwerp en mensen die kennis willen maken met deze fascinerende figuur zonder wie de westerse wereld er beslist anders uit gezien zou hebben. Met enkele kaartjes, zwart-witfoto's, een katern kleurenafbeeldingen, een bibliografie, notenapparaat en tekstenregister. ( )

Een gedegen monografie, zo mag je dit werk van Fik Meijer gerust noemen. Het is eens wat anders dan de andere boekjes die ik van hem las. Hier geen saillante weetjes over allerlei aspecten van de oudheid, maar een historisch verantwoorde biografie van één van de centrale figuren uit het vroege Christendom. Meijer plaatst Paulus in zijn historische context, en laat de figuur ook als persoon tot zijn recht komen. We wisten al dat Paulus geen sympathieke man was, maar zelfingenomen, koppig en drammerig (daarvoor moet je gewoon zijn brieven lezen), en dat hij met zijn reizen en brieven een flinke aanzet had gegeven tot de uitbouw van een echte kerkgemeenschap. Meijer laat mooi zien hoe fragiel dat werk van Paulus was: nog sterk geworteld in het jodendom (in tegenstelling tot de latere mythe), en voortdurend botsend op tegenstand binnen zijn eigen kring. Wat me opvalt is dat Meijer, ondanks het feit dat er over de historische Paulus al bij al toch veel geweten is, regelmatig een beroep moet doen op de techniek van "verantwoord interpreteren"; ik volg hem daar natuurlijk in, maar het geeft maar aan hoe voorzichtig we moeten blijven met historische inzichten. ( )