J. van Oort

DE KEULSE MANI CODEX

Woord vooraf

Geschiedenis als het verhaal van het verleden heeft soms een onverwachte actualiteit.
Toen ik jaren geleden de studie van Mani en zijn religie begon, was dit louter tit
historische interesse: de bronnen van Augustinus' dualistische leer van de twee steden
moesten worden opgespoord en onderzoek van manichese teksten was voor mij van
hetzelfde belang als het lezen van Plato, Plotinus of een joods of vroeg-christelijk
geschrift. Wanneer een dualistisch concept werd aangereikt, waren deze geschriften
van importantie. Zo niet, dan bleven zij buiten beschouwing.

Al spoedig evenwel veranderde mijn houding ten opzichte van de teksten van
Mani en de manicheeërs. Steeds meer ging ik inzien dat zij in de ontwikkeling van de
geestesgeschiedenis een veel belangrijker rol hebben gespeeld dan algemeen was aan-
genomen. Het werd mij ook in toenemende mate duidelijk dat zonder kennis van de
gnostiek in het algemeen noch de westerse, noch de oosterse cultuurtraditie begrepen
kunnen worden. En juist het manicheisme groeide als enige gnostische beweging uit
tot een wereldkerk en zelfs een aparte wereldreligie!.

Het is vanuit deze gerijpte belangstelling dat het huidige boek is geboren. Gen
document is beter geschikt om de betekenis van Mani en zijn gnosis aan te tonen dan
de Keulse Mani-Codex. In zekere zin kan men dit document beschouw
magna charta van een wereldreligie. En zelfs als méér: tijdens de bestudering van
deze Codex, die in de uitdijende 'aantekeningen' haar weerslag heeft gevonden, biee
in toenemende mate hoezeer de religie van Mani verbonden is met jo
christendom èn speciaal licht werpt op de na hem komende islam...… (más)