READ IN DUTCH

Publieke werken was een van de boeken die ik op mijn lijst had gezet voor mijn Nederlands mondeling vorige week. Ik was waarschijnlijk een beetje optimistisch geweest bij aanvang van dit boek van Thomas Rosenboom, en daarom had ik ook verwacht dat ik dit boek ruimschoots op tijd uit zou hebben (was ruim twee weken voor het mondeling begonnen), maar dat bleek niet helemaal zo te zijn...

Het verhaal gaat over de twee neven Chris Anijs en Walter Vedder, beiden mannen die niet al te geslaagd zijn in het leven. Vedder krijgt ook nog te horen dat zijn huis plaats moet maken voor het nieuw te bouwen Victoria hotel. Hij is erop gebrand hier veel winst op te halen, en daarmee de overtocht naar Amerika voor 100 arme turfgraversfamilies te financieren....

De reden waarom ik dit boek niet ruim op tijd af had, lag met name bij het feit dat het boek me niet echt pakte, Er gebeurde vrij weinig, de sfeer is erg naargeestig en de schrijfstijl is erg beschouwend (ik zou bijna denken dat ik met een impressionistisch boek te maken had). Het duurde ruim 400 pagina's voordat ik het interressant begon te vinden en het lezen was sneller en makkelijker werd. Voor mij was dit boek dan ook niet echt een topper, want het kon mij niet echt boeien. Met moeite heb ik het dan toch uitgelezen en daar was ik dan twee dagen voor mijn mondeling klaar mee. Gelukkig maar dat het het laatste boek was dat ik nog moest lezen! Ik zou het boek het liefst twee en een halve ster geven, maar zal vandaag in een gulle bui dan maar afronden op drie sterren. Maar dan wel een zwakke drie sterren. Markant detail nog, het was me nog nooit opgevallen (en ben toch al heel wat keren in Amsterdam geweest) dat het Victoriahotel om twee huisjes heen is gebouwd... ( )

Zeer vlot verteld en strak gecomponeerd verhaal, met als grote bijzonderheid de 19de eeuws aandoende stijl: voornaam, met soms heel ingewikkelde, ‘onnatuurlijke’ constructies die soms wel wat vastlopen, maar een enkele keer ook een prachtig beeld opleveren. Rosenboom presenteert ons een dubbelverhaal, gesitueerd in het Nederland van eind 19de eeuw: dat van de oudere apotheker Chris Anijs in het Hoogeveen, weldoener voor de marginale wijk van de turfstekende Veldelingen, en zijn neef Walter Vedder in Amsterdam, vioolhersteller en via een pseudoniem deelnemend aan het publiek debat over de grote werken in de stad. Beiden willen dus boven hun reële situatie uitstijgen, groter/edeler/rijker dan ze nu zijn, en ze hebben nog 1 essentieel ding gemeen: een zodanig vervormde kijk op de werkelijkheid, dat ze hun situatie helemaal verkeerd inschatten en van de regen in de drop veranderen. Typerend is dat in de hele roman zowel Anijs als Vedder bijna voortdurend aan het woord zijn in koortsige monologen, zelfs als ze andere mensen ontmoeten (de dialooglijnen voor die andere personages kan je op 1 bladzijde samenvegen), en voortdurend allerlei intenties vermoeden bij die andere mensen die er wellicht helemaal niet zijn. Het meest frappant is dat in de vader-zoon-relatie tussen Vedder en de jongen Theo, waarvan we nooit echt te weten komen wat zijn precieze rol is in het verloop van de gebeurtenissen. Af en toe ook sakkerde ik op het naturalistische gehalte van de verhaallijn: de personages blijven steken in hun eigen gelijk, evolueren niet en gaan daar uiteindelijk aan ten onder. Dat past natuurlijk bij de beschreven tijdsperiode, maar het doet wel wat af aan het leesplezier van deze voor de rest heel mooie en gave roman. ( )

ik houd wel van de oude taal.
O Tragedieën.
Eerste indrukken:
Ik lees het meer en meer met gekromde tenen. Het onvermijdelijke. De heren, goedbedoeld, maar hoogmoedig. Hoe kunnen ze zo blind, te vol van vertrouwen, handelen. En de lezer weet dat het al op een steeds grotere teleurstelling zal aflopen.
Dit was voor mij niet de juiste tjd om beginnen te lezen en ook nog ermee geeindigd lang na het verstrijken van de tijd dat de film in de bioscopen draaide.

Toegevoegd mei 2017( toen pas uitgelezen):
'In Magnis Voluisse Sat', het is voldoende het goede gewild te hebben.
Een goed boek, (opbouw, taal, inhoud, het lijkt zo echt Nederlands, een tijdsbeeldtijdsbeeld)
Mooi dat rond 2000 nog in deze taal, passend bij de beschreven tijd, geschreven wordt.
Ik vond het niet atijd fijn om te lezen over hoe zaken onvermijdelijk misgingen, dat goede bedoelingen strandden door gebrek aan inzicht.
Mooi uitgewerkte karakters,- De menselijke natuur - met hoop, deernis, naijver, streven en ijdelheid -
Een klassieker, die doet denken aan die van de midden twinstigste eeuw.

'De torenspits glansde in een late zonnestraal, de rest van de bebouwing bleef nog onzichtbaar achter het gaas van de kale bomen.' p16
'Toen kwamen zij te Elim, en daar waren twaalf waterfonteinen en zeventig palmbomen; en zij legerden zich aldaar aan de wateren.' p22

https://nl.wikipedia.org/wiki/Publieke_Werken_(roman) ( )

Vanaf de eerste bladzijde werd ik getroffen door de meevoerende schrijfstijl. Deze lijkt op het eerste gezicht lastig door de gedragenheid en het voorkomen van woorden die bijna in onbruik zijn geraakt maar het ritme van de zinnen zijn zo aangenaam dat ik niet anders kon dan doorlezen.

Daarnaast is het verhaal ook nog eens superspannend ondanks dat iedereen al gelijk weet hoe het af gaat lopen omdat we nog dagelijks met de twee huisjes die het Victoria Hotel bij het centraal station te Amsterdam omsluiten, geconfronteerd worden.
Hoe het kan dat deze niet verkocht zijn aan de hotelbouwer en dan ook nog eens vervlochten met het lot van straatarme veenwerkers in Hoogeveen, maakt het een boek dat moeilijk is weg te leggen.

Briljant zijn de gedachtegangen van de neef in Amsterdam en die in Hoogeveen weergegeven. Na de laatste bladzijden snap je dan ook dat het door deze manier van in de wereld staan (in dit geval op het einde van de 19de eeuw) niet anders heeft kunnen lopen. ( )

Dat huis spreekt tot de verbeelding iedere keer als je het ziet. Je weet hoe het afloopt, maar toch laat je je meeslepen in de beklemming. Een zeer goed boek dat je geboeid houdt ondanks de dikte. ( )