Vrienden, vetzakken, viespeuken
Vrienden, vetzakken, viespeuken, juicht ende jubelt! De über-vetzak Robert Crumb
zijn Bible of Fitlth is opnieuw uit.
Kleine geschiedenisles voor de jongere lezers: in de jaren zestig van de vorige eeuw
ontstond in de USA een anticultuur die de normen en waarden van de gevestigde
orde in vraag stelde. Zoekwoorden voor op google: Woodstock, LSD, Timothy Leary,
Hell’s Angels, Bob Dylan, summer of love.
Ook in de stripwereld vond er een revolutie plaats. Robert Crumb werd zowat de
peetvader van die nieuwe underground-scene, waar ineens seks drugs en rock en
roll wél een plaats hadden, en brave superhelden naar de prullenmand werden
verwezen. Crumb is, ook in zijn eigen woorden, een diepgefrustreerd man. Een man
met tomeloze perverse seksuele fantasieën die hij beleefde en aan het papier
toevertrouwde, en die dan ook in die jaren gedrukt, gekocht én gelezen werden.
Crumb zijn tekentalent staat buiten kijf, maar de manier waarop hij met vrouwen
omging doet de dag van vandaag behoorlijk de wenkbrauwen fronsen. We zijn zelfs
niet zeker of hij wel gedrukt zou worden.
Nu, eerlijk is hij wel. Brutaal ontleedt hij de meest geperverteerde en misogyne
kanten van zijn psyche. Vrouwen worden vastgebonden, vernederd, bereden,
gepenetreerd en aangerand. Evenzeer laat Crumb zich kleineren, betuttelen en
overmeesteren. Werkelijkheid en fantasie lopen in elkaar over, maar je voelt dat het
hem bittere ernst is. Onbevreesd snijdt hij ook de kern van zijn problematiek aan: hij
is een zielig gefrustreerd lulletje rozenwater.
Maar, mijn god, wat kan de man tekenen.
Deze Bible of Filth verzamelde Crumb zijn meest vettige navelstaarderij en
intellectuele masturbaties al eens eerder in 1986. Maar 1000 exemplaren werden
gedrukt, en het was een van de meest gezochte verzamelobjecten voor de fans. Nu
brengt Scratch deze opnieuw uit en met extra materiaal. En ja, het ziét er ook uit als
een Bijbel: flinterdun papier, goud op snee, rood leeslint en een sobere zwarte kaft
met gouden letters. Prachtig.
Het is nog steeds een choquerend staaltje werk, en zeker niet voor de moraalridders
geschikt. Het is scabreus, demonisch, grappig en verontrustend. In tijden van Trump
zijn pussygrabbing, oversekste sms-schandalen en #metoo biedt deze verzameling
een kijk in de donkerste krochten van een geperverteerde man zijn ziel.
En dat moet kunnen: het zijn en blijven tekeningen. Lijntjes op papier. Een
seksuologe verwoorde het in haar stuk http://www.vinga.brussels/home/over-zwartwit-en-grijs/
aldus: “Iedereen heeft recht op zijn of haar “jardin secret”. Iedereen heeft
ook nood aan zijn of haar “jardin secret”. We zijn allemaal beschaamd over onze
geheime tuin. We fantaseren allemaal over dingen die we nooit zouden uitvoeren, die
we stiekem ook walgelijk vinden. Alleen praten we daar niet over.”
Wel, Crumb praat er wél over. En ergens mogen we daar blij om zijn. ( )