“Bij het leeghalen van de woning komt uit elke hoek, uit elk voorwerp, herkomst tevoorschijn”, de auteur maakt zijn ouderlijke woning leeg, zijn moeder – al bijna 30 jaar weduwe – gaat naar het rusthuis. Voor Botho Strauss een gelegenheid om te mijmeren over zijn jeugd, over zijn vader vooral. Een typische situatie was het: de autoritaire vader met reactionaire ideeën, die eigenlijk een mislukkeling was, een slachtoffer van de Duitse geschiedenis, waartegen de jonge auteur in opstand kwam en wiens dood, 30 jaar tevoren dus, hem op dat moment compleet onverschillig liet. Maar die vader is nu terug, merkt hij, leeft in hem en door hem. Het is een hard, maar vertederend portret dat we hier krijgen.
In het tweede deel kuiert Strauss door zijn herinneringen aan de plaats waar hij opgroeide, het kuuroord Ems; het is vooral een bezinning op het vreemde fenomeen van het herinneren zelf: “onze tijd van beleven loopt niet in één richting af zoals onze tijd van leven. Hij springt naar voren en naar achteren; binnen de onvermijdelijke vooruitgang bestaan vrije en overvolle ruimten waarin de wanorde van de tijd heerst, heden en verleden hun richtingspijlen verliezen, en wat allang tot het overwonnene behoort, duikt nog een keer op als iets wat nog overwonnen moet worden.” Dit boekje staat vol met prachtige zinnen als deze, al zijn er af en toe ook heel hermetische bij en al durft Strauss zijn melancholie occasioneel ook wel eens ombuigen tot knorrigheid.
Prachtig boekje, dat zijn plaats verdient in de afdeling van zonen die over hun vaders schrijven (Golo Mann, Frans Kafka, …). ( )

Botho Strauss macht sich vor dem Hintergrund der Auflösung der elterlichen Wohnung Gedanken über seine Herkunft, vor allem über seinen Vater.
Ich gestehe, dass ich keine große Kennerin des Werks von Botho Strauss bin. So fehlen mir die Annäherungen, die ich in verschiedenden Rezensionen gelesen habe: Die Annäherung an einen geschätzten großen Dichter, der sich endlich zu etwas Privatem äußert, endlich etwas preisgibt, und dann gleich so intim.
Ich kenne nur ein Stück von Botho Strauss, die "Trilogie des Wiedersehens". Ich habe sie vor Jahren eher zufällig im Wiener Burgtheater gesehen. Aus vielen Gründen ein mir unvergesslicher Abend und auch das Stück fand ich erstaunlich klug und erstaunlich humorvoll, gelassen die Intellektuellen betrachtend.
Jene Gelassenheit finde ich hier nur zum Teil, in diesem Buch ist Botho Strauss sehr involviert. Es geht um seine eigene Familie und selbst die banalsten Zusammenhänge werden bedeutungsvoll und tiefsinnig. Es geschieht nicht viel Äußeres, aber im Inneren geschieht jede Menge. Der Autor macht sich Gedanken über die Toten, die immer noch mit ihm gehen, mit denen er noch Kontakt hat. Das ist oftmals sehr gut getroffen, vor allem, wenn man selbst in einer ähnlichen Situation ist, nicht mehr jung, bereits ans Alter denkend, bereits an den Tod denkend, zumindest an den Tod derer, die einmal vorausgehen werden.
Soi gefiel mir auch eine Stelle besonders gut, fand ich eine Stelle besonders plastisch in ihrer Bildhaftigkeit:
"Nun sammle ich die Uhren von Verstorbenen, von Vater und Mutter, nach denen sie lebten, wartend oder in Eile, bis ein einziger ferner Glockschlag sie der Abhängigkeit vom gleichmäßigen Rundlauf entriß. Man streifte ihnen die Uhr vom mageren Handgelenk, legte sie zu den persönlichen Dingen, und alles wurde zu Kram. Doch nach dem zierlichen Sekundenzeiger, der noch immer von Punkt zu Punkt rückt, maßen sie einander und ihrem Kind den Puls bei Fieber und anderen Schwächen." ( )

Voortreffelijke memoires van de grote, jammerlijk in de vergetelheid gesukkelde Strauß, een melancholische maar liefdevolle studie over diens lijzige en lakse vader en de moeizame relatie die hij had met zijn kinderen, in het bijzonder de jonge kunstminnende en rebellerende Botho (grandioos zijn zijn herinneringen aan zijn eerste theaterbezoeken). 'Het temmen van de herinnering, de dressuur van de weemoed' zorgt voor beklemmende lectuur, steeds stilistisch verzorgd, bewogen, fris en herkenbaar. ( )