Reinhard Marx

Dit boek wordt ook wel aangeduid als 'Streitschrift' en dat lijkt mij een heel accurate omschrijving: het is een boek dat met een onduitse portie 'tongue-in-cheek' humor een aanzet geeft tot een meer evenwichtige kijk op de (sociale) economie. Niet verrassend neemt Marx dan het katholieke gezichtspunt, vertrekkend vanuit de mens als persoon en als beeld van een persoonlijke god. Marx schaart zich nadrukkelijk in de katholieke sociale traditie en haalt met graagte zijn voorgangers aan uit de tijden van het rauwe laissez faire-kapitalisme, zoals mgr. Ketteler.

Zoals het een Streitschrift betaamt leest het vrij gemakkelijk weg, maar blijft het ook te veel aan de oppervlakte hangen. Natuurlijk gaat Reinhard Marx uitgebreid in op die andere, veel beroemdere Marx van wie hij de titel leende. Hij richt zich direct tot Karl Marx (geen familie overigens) in het eerste hoofdstuk, en indirect veelvuldig tot de nazaten van het marxisme. Vrij uitvoerig wordt uit de doeken gedaan waarom de filosofie van de negentiende-eeuwse naamgenoot op wezenlijke punten onverenigbaar is met het christendom en dat christelijke sociale politiek diametraal staat tegenover socialistische ideeën. En de grondlijnen van sociale politiek die ansluit bij de werkelijkheid worden ook neergelegd, met name aan de hand van het begrip 'Gerechtigkeit' (wat denk ik voor ons eigen CDA een heel aardig vertrekpunt zou kunnen zijn, in ieder geval beter dan 'compassie').

Maar het uitwerken van die Gerechtigkeit in concrete ideeën blijkt nog knap lastig, en voor Reinhard Marx een brug te ver - in ieder geval in dít boek. Daar blijft hij jangen in gemeenplaatsen als 'hulp tot zelfhulp' en onduidelijke middenposities. En omdat 303 pagina's dan toch net wat te veel van het goede is, heb ik er uiteindelijk lang over gedaan dit boek uit te lezen. Het had gemakkelijk met 100 pagina's minder gekund - vandaar uiteindelijk toch een matige - maar wel voldoende - beoordeling.

Wel een aanrader voor de CDA'ers die ineens op zoek zijn naar een nieuwe basis voor hun (christen?) democratische politiek.… (más)